Το Κέντρο Εκπαιδευτικών Δράσεων & Διαπολιτισμικής Επικοινωνίας ΚΑΡΠΟΣ, το Τμήμα Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης της Διεύθυνσης Βιβλιοθηκών Αρχείων και Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων με την υποστήριξη του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου συνδιοργάνωσαν για το τρέχον σχολικό έτος την πανελλαδική μαθητική δράση «ΒιντεοΜουσεία : Η Δική μας Γνώμη & Διαγωνισμός Γραπτής Κριτικής» απευθυνόμενοι σε μαθητές Δημοτικών σχολείων (Ε΄και Στ΄τάξη), Γυμνασίων και Λυκείων της χώρας.
Η μαθητική αυτή δράση αποτέλεσε συνέχεια του πανελλαδικού διαγωνισμού μαθητικών ταινιών μικρού μήκους «ΒιντεοΜουσεία 2014» που είχε ως στόχο να δημιουργήσουν οι μαθητές μικρές ταινίες με ντοκιμαντερίστικη οπτική, εργαζόμενοι σε ομάδες και αντλώντας ιδέες από το περιβάλλον και την κουλτούρα τους, κρίνοντας τι αξίζει να διαφυλαχτεί στο χρόνο. Στο διαγωνισμό εκείνο συμμετείχαν εκατόν δεκαεπτά (117) ολοκληρωμένες μαθητικές παραγωγές από σχολεία όλης της Ελλάδας, από τις οποίες ξεχώρισαν και βραβεύτηκαν οι έντεκα (11)!
Στο πλαίσιο της τρέχουσας μαθητικής δράσης «ΒιντεοΜουσεία : Η Δική μας Γνώμη & Διαγωνισμός Κριτικής» οι μαθητές των σχολείων που εκδήλωσαν ενδιαφέρον, κλήθηκαν να αξιολογήσουν κριτικά αυτές τις έντεκα (11) βραβευμένες ταινίες του διαγωνισμού μαθητικών ταινιών «ΒιντεοΜουσεία 2014».
Ένα κυριακάτικο, λοιπόν, απόγευμα του Δεκέμβρη, συγκεντρωθήκαμε οι μαθητές/τριες των δύο τελευταίων τάξεων με τις δασκάλες τους στο σχολικό κτίριο της Λαγκάδας και στο πλαίσιο ενός υποτυπώδους “φεστιβάλ κινηματογράφου”, αποπειραθήκαμε να προσεγγίσουμε κριτικά τα δημιουργήματα άλλων παιδιών. Είδαμε τις ταινίες και την ολοκλήρωση της προβολής των ταινιών ακολούθησε ηλεκτρονική ψηφοφορία μέσα από ειδικά σχεδιασμένη διαδικτυακή πλατφόρμα με κριτήρια : «Ποια από τις έντεκα ταινίες θα διάλεγα για να δείξω σε ένα/μία φίλο/η μου; Ποια από τις έντεκα ταινίες θα διάλεγα να δείξω στους γονείς μου; Ποια από τις έντεκα ταινίες είναι η πιο ασυνήθιστη και “σηκώνει συζήτηση”».
Βέβαια δεν προβλέπονταν για τις ταινίες διακρίσεις όπως στα Όσκαρ, αλλά απώτερος σκοπός της δράσης ήταν οι μαθητές/τριες -με αφορμή αυτή την προβολή- να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για μια δημιουργική συζήτηση πάνω σε θέματα που τους αφορούν, αναπτύσσοντας επιχειρήματα, απόψεις και δεξιότητες οπτικοακουστικής παιδείας, όπως η “ανάγνωση” της εικόνας.
Το τελευταίο στάδιο της Δράσης περιελάμβανε το «Διαγωνισμό Γραπτής Κριτικής», όπου οι μαθητές/τριες προσέγγισαν κριτικά μία από τις έντεκα (11) ταινίες, δικής τους επιλογής. Σκοπός της δράσης ήταν η καλλιέργεια μιας σειράς προϋποθέσεων τις οποίες θα αποκαλούσαμε “χαρακτηριστικά της ιδιαίτερης κουλτούρας ενός θεατή κινηματογραφικών ταινιών” και η επαφή όλο και περισσότερων μαθητών με τα εκφραστικά μέσα της έβδομης τέχνης, ώστε η διατύπωση κριτικού λόγου να ενισχύεται με σχόλια για την ταυτότητα και τα κινηματογραφικά εκφραστικά ευρήματα κάθε ταινίας.
Οι γραπτές κριτικές των μαθητών που συμμετείχαν στον διαγωνισμό αξιολογήθηκαν από ειδική κριτική επιτροπή. Τα μέλη της ήταν εγνωσμένες προσωπικότητες με ειδικότητα στο χώρο της κινηματογραφικής κριτικής και του κινηματογράφου στην εκπαιδευτική του διάσταση. Αναλυτικά στη δράση «Δική μας γνώμη» συμμετείχαν εξήντα εννέα (69) σχολεία (20 Δημοτικά, 32 Γυμνάσια, 17 Λύκεια). Από αυτά τα είκοσι εννέα (29) βρίσκονται στην Αθήνα, τα πέντε (5) στη Θεσσαλονίκη και τα υπόλοιπα τριάντα πέντε (35) στις περιφέρειες όλης της Ελλάδας.
Η συμμετοχή του σχολείου μας σε αυτή τη Δράση δεν είχε ως κίνητρο το διαγωνιστικό της χαρακτήρα, αλλά την κατάκτηση των στόχων που εξυπηρετούσε. Αποτέλεσμα αυτού υπήρξε η μεγάλη μας έκπληξη όταν μας κοινοποιήθηκε πως μεταξύ των οκτώ (8) γραπτών κριτικών που διακρίθηκαν πανελλαδικά σε επίπεδο τάξεων Ε΄, Στ΄ Δημοτικού και Α΄ Γυμνασίου, οι τρεις (3) ανήκαν σε δικούς μας μαθητές : το Μιχάλη Δεσποτίδη της Ε΄ τάξης, το Μιχάλη Γαβαλά της Στ΄ τάξης και την Κυβέλη Μενδρινού (Εδώ χρειάζεται να επισημάνουμε ότι η Κυβέλη αν και μαθήτρια της Β΄ τάξης συμμετείχε στο Διαγωνισμό, καθώς ως θυγατέρα της δασκάλας της Ε΄ έχει “υιοθετηθεί” από την τάξη και συμμετέχει σε όσες δραστηριότητες –εκτός διδακτικού ωραρίου- αυτή παίρνει μέρος).
Σε γιορτή μετατράπηκε αυθόρμητα η τελετή λήξης και βράβευσης της Δράσης, η οποία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2016 και από την οποία –μητέρες, διακριθέντες μαθητές και Διεύθυνση- δε θα μπορούσαμε να απουσιάζουμε. Εκατόν ογδόντα (180) μαθητές και εκπαιδευτικοί από σχολεία όλης της Ελλάδας παραβρέθησαν σε αίθουσα του Υπουργείου Παιδείας για να γνωριστούν και να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με την συμμετοχή τους στις δράσεις. Ο Υφυπουργός Παιδείας κ. Θεοδόσης Πελεγρίνης, η Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου πλαισίωσαν την τελετή.
Στην τελετή απηύθυνε χαιρετισμό ο Υφυπουργός του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, κ. Θεοδόσης Πελεγρίνης : «Είναι σημαντικός ο διάλογος. Είναι σημαντικό να λέει κανείς την άποψή του δίνοντας χώρο και αξία στην άποψη του άλλου. Πρέπει να μάθουμε τους νέους να συζητάνε, γιατί αυτός είναι ο δρόμος για μια καλύτερη κοινωνία. Εμείς αυτό το προσπαθήσαμε μέσω μιας ενδιαφέρουσας τέχνης, του κινηματογράφου». Πρόσθεσε ακόμα ότι αν κληρονομήσαμε κάτι από την αρχαιότητα είναι «ο διάλογος, το να μπορούν οι άνθρωποι να συζητούν. Θέλουμε οι νέοι να μάθουν να συζητάνε».
Τα παιδιά μας έλαβαν τιμητικό έπαινο για τη διάκρισή τους στη δράση και μάλιστα ο Μιχάλης Γαβαλάς ήταν ένας εκ των τριών που προβλέπονταν ότι θα βραβευτούν ισότιμα μεταξύ των οκτώ (8) διακριθέντων.
Σε μια περίοδο που ο νηφάλιος κριτικός λόγος έχει σχεδόν χαθεί από τη δημόσια ζωή, η εμφάνιση γραπτών κειμένων όπου μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου ανέπτυξαν την προσωπική τους κριτική ματιά σχετικά με το οπτικοακουστικό έργο άλλων μαθητών, δεν μπορεί παρά να μας γεμίζει αισιοδοξία. Στα κείμενα των παιδιών διαβάσαμε ζωντανά, πρωτογενή, νεανικά κείμενα. Σε αυτά προέβαλλαν με αυθορμητισμό τις νεανικές τους ανησυχίες και τη θέλησή τους να διεκδικήσουν όσα τους ανήκουν. Είναι φανερό πως η οπτικοακουστική έκφραση δεν αντιμάχεται το γραπτό λόγο αλλά απεναντίας δίνει νέες ευκαιρίες προκειμένου να διατυπώσουν οι μαθητές/τριες κριτικό λόγο για όσα οι ίδιοι θεωρούν ότι τους ενδιαφέρουν και τους αφορούν.
Η χαρά, η συγκίνηση και η υπερηφάνια όσων παραβρεθήκαμε σε αυτή την τελετή, περίσσεψε. Η εμπειρία ανεκτίμητη! Καμαρώσαμε τα παιδιά μας, παιδιά ενός μικρού σχολείου της αποκαλούμενης “Άγονης γραμμής”, να μην υστερούν σε τίποτε από τα παιδιά της υπόλοιπης Ελλάδας. Αρκεί να τους δοθούν οι ευκαιρίες και να τους εξασφαλιστούν οι δυνατότητες, για να μας εκπλήξουν ευχάριστα.
Ως σχολείο επιδιώκουμε να λαμβάνουμε μέρος σε τέτοιου είδους Δράσεις και Προγράμματα, αφού ο απώτερος στόχος της Παιδείας δεν μπορεί να περιοριστεί αρτηριοσκληρωτικά μόνο στους τέσσερις τοίχους ενός κτιρίου και στην αυστηρή τήρηση του Ωρολογίου Προγράμματος. Ο σκοπός που υπηρετείται πολλαπλός, καθώς με τον τρόπο αυτό πέφτει φως σε ταλέντα που ούτε τα ίδια τα παιδιά είχαν ποτέ διανοηθεί, αναδύονται ικανότητες που μόνο πραγματικές ανάγκες επικοινωνίας γεννούν και δημιουργούνται δίκτυα ανθρώπων με κοινές αναζητήσεις.
Ακολούθησαν ερωτήσεις από δημοσιογράφους, άρθρο σε μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα («Έθνος») και συνέντευξη σε μεγάλο ραδιοφωνικό σταθμό της Αθήνας («Αθήνα 98,4»). Χαιρόμαστε που μπορέσαμε να τραβήξουμε τα βλέμματα στην Αμοργό μέσω μιας δημιουργικής, θετικής δράσης και να δώσουμε κι εμείς το στίγμα μας για όλα όσα μπορούμε -και όσα ούτε καν υποψιαζόμαστε ότι μπορούμε- από αυτό το κομμάτι γης που μας έλαχε.
Περαιτέρω πληροφορίες για τη Δράση μπορείτε να βρείτε στο http://www.myopinion.karposontheweb.org. Οι κριτικές που βραβεύτηκαν, αναρτήθηκαν στο www.karposontheweb.org και στην πλατφόρμα μαθητικής δημιουργίας της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης www.i-create.gr.
Η Διευθύντρια του Σχολείου και
Δασκάλα της Ε΄ τάξης,
Αναγνώστου Μαρία
