Για φαγητό στην Αμοργό -Οι καλύτερες διευθύνσεις στο νησί

4043

Ορεινό και άγονο το νησί της Αμοργού, φιλοξενεί χιλιάδες πρόβατα και κατσίκια στα μαντριά και πολλά αγριοκάτσικα που βόσκουν ελεύθερα στους βράχους στα ορεινά ή δίπλα στη θάλασσα. Το κρέας βρίσκεται στον πυρήνα της κουζίνας του νησιού.

Χαρακτηριστικά εδέσματα είναι το «πατατάτο», δηλαδή κατσικάκι ή αρνάκι με πατάτες μπαχαρικά και κόκκινη σάλτσα, η «αρανίστα» (γεμιστό κατσίκι με ρύζι σούπα), και το ξυδάτο (είδος πατσά αρτυμένο με ξύδι). Επίσης, η «φάβα παντρεμένη», δηλαδή βρασμένη με συνοδεία από κρεμμύδι, κάπαρη και το απαραίτητο λαδολέμονο, και οι φαβοκεφτέδες που φτιάχνονται ανακατεύοντας βρασμένη φάβα με μάραθο και ψιλοκομμένο κρεμμύδι.

Η φάβα της Αμοργού προέρχεται από το φυτό κατσούνι (όπως και η φάβα της Σχοινούσας) και διαφέρει από το φυτό λαθούρι, που δίνει για παράδειγμα τη φάβα της Σαντορίνης. Οι χορτόπιτες του νησιού φτιάχνονται παραδοσιακά με αγριοσέσκουλα και μυρωδικά. Η μεγάλη παράδοση στην κτηνοτροφία, προσφέρει άφθονο γάλα και πολλά ιδιαίτερα αιγοπρόβεια τυριά, κυρίως οικιακής παραγωγής: το σκληρό και αλμυρό μελίπαστο, γραβιέρα, ξερή μυζήθρα, ξινομυζήθρα, φρέσκια μυζήθρα, ξινότυρο (ξερή ξινομυζήθρα) και πολύ μικρές ποσότητες κοπανιστής.

Τα άπειρα αρωματικά βότανα δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη της μελισσοκομίας. Παράγεται κυρίως θυμαρίσιο μέλι αλλά και ανθόμελο. Ο αμοργιανός ελαιώνας, κυρίως στην Αιγιάλη, με τις ποικιλίες μανάκι κορωνέικη και χοντρολιά δίνει ικανοποιητικές ποσότητες εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου.

Το νησί διαθέτει και τρεχαντήρια που συνεισφέρουν στον τοπικό παραγωγικό χάρτη αρκετά φρέσκα ψάρια. Οι λιαστές μένουλες, ένα μικρό ψάρι «ξαδελφάκι» της μαρίδας, αλατίζονται πρώτα, στεγνώνουν στον ήλιο και προσφέρονται σαν μεζές για ούζο.

Στα πεδινά καλλιεργούνταν παραδοσιακά αρκετές ποσότητες σιταριού και κριθαριού και με το σιταροκρίθι φτιάχνουν ακόμα αρκετές οικογένειες το δικό τους μαύρο ζυμωτό ψωμί και τους «παύλους» είδος παξιμαδιού.

Παραδοσιακά γλυκά είναι τα ξεροτήγανα που γίνονται με λεπτή ζύμη στο σχήμα τριαντάφυλλου και καλύπτονται με μέλι και σουσάμι και το σουσαμένιο παστέλι. Όσον αφορά τα ποτά, είναι διάσημη η «ψημένη ρακή», ένα είδος λικέρ με βάση τη ρακή και το μέλι και αρωματισμένο με βότανα και μπαχαρικά. Πριν ακόμα γίνει διάσημο σε ολόκληρη τη χώρα, ήταν ένα ματζούνι, «βραστάρι», ένα ποτό που πινόταν ζεστό για την ανακούφιση από το κρύωμα και το βήχα. Ταυτοχρόνως, το έπιναν οι γυναίκες στις επισκέψεις και τα πανηγύρια για να αποφύγουν τη δυνατή ρακή που έπιναν οι άνδρες. Σήμερα, παράγεται συστηματικά σε οινοποιείο -αποσταγματοποιείο του νησιού και με το όνομα ρακόμελο σερβίρεται σε ολόκληρη την Ελλάδα και εξάγεται και σε χώρες του εξωτερικού.