Σήμερα 14 Σεπτεμβρίου εορτάζεται η ύψωση του Τίμιου Σταυρού.
Το 326 μ.Χ. η Αγία Ελένη πήγε στην Ιερουσαλήμ για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους. Ήθελε να ευχαριστήσει το Θεό για τους θριάμβους του γιου της, Μεγάλου Κωνσταντίνου. Εκεί, πραγματοποίησε μεγάλες ανασκαφές για να βρεθούν οι τόποι της Σταύρωσης και της Ανάστασης στον λόφο του Γολγοθά. Σύμφωνα με την εκκλησία η Αγία οδηγήθηκε στην εύρεση του Τιμίου Σταυρού από τον βασιλικό που φύτρωνε σε εκείνο το μέρος. Ύστερα από επίπονες ανασκαφές βρέθηκαν τρεις σταυροί, του Κυρίου και των δύο ληστών. Τότε Ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος, αφού έκανε δέηση, άγγιξε στους σταυρούς το σώμα μιας ευσεβέστατης κυρίας που είχε πεθάνει. Όταν ήλθε η σειρά και άγγιξε τον τρίτο σταυρό, που ήταν πραγματικά του Κυρίου, η γυναίκα αμέσως αναστήθηκε.
Επίσης στις 14 Σεπτεμβρίου του έτους 335 μ.Χ. ο Πατριάρχης Μακάριος ύψωσε τον Τίμιο Σταυρό στον Γολγοθά και τον τοποθέτησε στον ναό της Αναστάσεως.
Το 613 μ.Χ όμως οι Πέρσες κυρίεψαν την Παλαιστίνη, λεηλάτησαν και κατέστρεψαν τα ιερά προσκυνήματα, πήραν ως λάφυρο τον Τίμιο Σταυρό και τον μετέφεραν στη χώρα τους. Τον Τίμιο Σταυρό ανέκτησε στις 14 Σεπτεμβρίου του 629 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Ηράκλειος ο οποίος το μετέφερε αρχικά στη Κωνσταντινούπολη και έπειτα στα Ιεροσόλυμα.
Τελικά, η εκκλησία των Ιεροσολύμων θεώρησε ότι ο Σταυρός του Χριστού ανήκει σε όλη την χριστιανοσύνη και γι’ αυτό αποφάσισε να τεμαχίσει το Τίμιο Ξύλο και να το διανείμει σε όλη την Εκκλησία.
Για να θυμούνται οι πιστοί τον τρόπο που βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός σήμερα στις εκκλησίες μοιράζεται βασιλικός.
