Το Βυζαντινό Μοναστήρι της Παναγίας Χοζοβιώτισσας, βρίσκεται αριστερά της Χώρας, 300 μ. πάνω από την θάλασσα. Σύμφωνα με την παράδοση, η θαυματουργή εικόνα έφτασε, κατά την εποχή της εικονομαχίας, από τα Χόζοβα της Παλαιστίνης στην θέση της παραλίας «Αγία Άννα». Λέγεται ότι ήταν μέσα σε μια βάρκα, απεσταλμένη από μια ευσεβή γυναίκα, που ήθελε να σώσει την εικόνα από την καταστροφή. Είναι άξιο θαυμασμού το γεγονός ότι η τοποθεσία που βρίσκεται η Χοζοβιώτισσα, και που ονομαζόταν δαιμονότοπος, μοιάζει καταπληκτικά με το τόπο από όπου ξεκίνησε.
Προς τιμή της Παναγίας, οι Αμοργιανοί, ξεκίνησαν την κατασκευή μιας εκκλησίας. Όμως κάθε πρωί, έβλεπαν ό,τι είχαν κτίσει την προηγούμενη μέρα να είναι την επόμενη γκρεμισμένο. Μέχρι που μια μέρα είδαν τα εργαλεία τους κρεμασμένα σε μία σμίλη ψηλά σε απάτητο σημείο του βράχου, το οποίο και έλαβαν σαν θέλημα της Παναγίας: να κτίσουν το εκκλησάκι της εκεί ψηλά στην αετοφωλιά. Έτσι, έχτισαν το εκπληκτικό αυτό κτίριο, και στο ίδιο αυτό ύψος, ακόμη και την εκκλησία.
Το Μοναστήρι, είναι κτισμένο με τέτοιο τρόπο, που ήταν ένα απόρθητο φρούριο. Η μικρή του είσοδος, ήταν σχεδόν 10 μέτρα από το έδαφος, ενώ υπήρχε ξύλινη κρεμαστή σκάλα που έμπαινε μέσα. Η μια πλευρά του Μοναστηριού είναι ο φυσικός βράχος, ενώ το φαρδύτερο σημείο του κτιρίου είναι 5 μέτρα. Από ένα μεγάλο άνοιγμα ψηλά, έπαιρναν και παίρνουν με βιτζι τα υλικά και εφόδια. Στο κτίριο υπάρχουν επίσης αρκετά κελιά: κουζίνα, τραπεζαρία, πατητήρι, φούρνος. Υπάρχει ακόμη και μουσείο όπου φυλάσσονται σπάνια κειμήλια. Η Μονή είχε πολύ μεγάλη περιουσία στην Αμοργό και σε όλη την Ελλάδα, όμως το 1954 ένα μεγάλο μέρος μοιράστηκε στους ντόπιους. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας μετά το Πάσχα, 3 εικόνες από το Μοναστήρι, μεταφέρονται σε όλες τις περιοχές της Αμοργού, με λιτανείες μέσα από τα ανθισμένα μονοπάτια, έτσι ώστε να ευλογηθεί όλο το νησί και οι κάτοικοι. Οι εικόνες επιστρέφουν στο Μοναστήρι την Κυριακή του Θωμά.
Η Μονή, ανακαινίστηκε για πρώτη φορά το 1088 από το Βυζαντινό αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό, που βρισκόταν τότε στην Πάτμο, καθώς χρηματοδότησε και την ανακαίνιση του Αγίου Ιωάννου. Για το λόγο αυτό τα Μοναστήρια θεωρήθηκαν αδελφικά, και είχαν για μεγάλο χρονικό διάστημα στενές σχέσεις που όμως ατόνησαν και χάθηκαν, εξαιτίας του κινδύνου που αντιμετώπιζαν στις μετακινήσεις τους λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών.
Κάποτε στο Μοναστήρι διέμεναν 100 καλόγεροι. Σήμερα, ζουν μόνο 2 μοναχοί και ο ηγούμενος. Την παραμονή της μεγάλης γιορτής της Παναγίας (20η Νοέμβρη), ο κόσμος που επιθυμεί, μπορεί να διανυκτερεύσει στο Μοναστήρι. Είναι μια μοναδική εμπειρία, καθώς το να βρεθείς εκεί πάνω τη νύχτα, νιώθεις σαν να βρίσκεσαι στον ουρανό, και γίνεσαι ένα με τα άστρα που ακουμπούν το βράχο.
Το ξημέρωμα, προσφέρει ένα μοναδικό θέαμα, τον ήλιο που ανατέλλει μέσα από τη θάλασσα, δίνοντας στα νερά απίστευτα χρώματα.
Η γιορτή είναι μεγάλη και προσελκύει κόσμο από όλη την Ελλάδα. Προσφέρεται μπακαλιάρος
