Οι γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων, έχουν ένα ιδιαίτερο χρώμα στην Αμοργό, και φέρνουν κοντά όλους τους συγγενείς και τους φίλους
Τα σπίτια, γεμίζουν με όμορφες μυρωδιές από τα φρέσκα μελομακάρονα, που οι νοικοκυρές κάνουνε με το ντόπιο μέλι και το φρεσκο καβουρδισμένο σουσάμι.
Για τα Χριστούγεννα, συνηθίζουν να κάνουν το παραδοσιακό γεμιστό κατσικάκι, ή και γαλοπούλα.
Ο κοφτός είναι ένα φαγητό για τα Χριστούγεννα, αλλά κυρίως για το Νέο έτος, που γίνεται με σιτάρι.
Παλαιότερα, αυτό είχε μεγάλη διαδικασία, καθώς η νοικοκυρά, έπρεπε αφού καθαρίσει και βάλει το σιτάρι στο νερό για δύο ώρες, να το περάσει ελαφρά από τον πέτρινο χερόμυλο, ώστε να σπασει και να ξεφλουδίσει. Μετά με τον τουμπανά, έβγαζε τα φλούδια, πριν ξεκινήσει το βράσιμο.
Τώρα, είναι πιο εύκολη διαδικασία, καθώς υπάρχει στο εμπόριο αποφλοιωμένο σιτάρι.
Το βράζεις με πολύ νερό, αλάτι, λίγο λάδι και ένα μεγάλο κρεμμύδι σε χαμηλή φωτιά.
Όταν χυλώσει, το χτυπάς με ξυλοκουτάλα έως ότου ασπρίσει.
Σερβίρεται με διάφορους τρόπους:
1. Με ζάχαρη.
2 Με φρεσκοτρυμμένο τυρί.
3 Με κρέας κοκκινιστό.
Είναι ένα πολύ υγιεινό φαγητό, και συμβολίζει την αφθονία και την ευημερία.
Παλαιότερα, όλα τα σπίτια έκτρεφαν ένα χοίρο, τον οποίο έσφαζαν τα Χριστούγεννα, λόγω των εορτών, και λόγω του ότι ό καιρός ήταν κρύος, καθώς δεν υπήρχαν ψυγεία για την συντήρηση.
Γιαυτό, για να διατηρήσουν το κρέας, έκαναν “καβουρμά”. Τηγάνιζαν δηλαδή μικρά κομμάτια χοιρινού, τα οποία αποθήκευαν σε μεγάλα δοχεία, με πιπέρι και κανέλα. Το κρέας σκεπαζόταν από το τηγανιτό λίπος, το οποίο με το κρύο έπηζε και μπορούσε να διατηρηθεί για μήνες χωρίς ψυγείο.
Με το κεφάλι του χοίρου, κάνανε την πυχτή, χρησιμοποιώντας δενδρολίβανο, λεμόνια και άλλα μυρωδικά.
Ακόμη, κάνανε και βούτυρο, το οποίο χρησιμοποιούσαν για μαγειρική, ή για το πρωινό, με ζάχαρη.
Σήμερα, μόνο λίγοι εκτρέφουν χοίρο στην Αμοργό, αλλά οι ίδιες διαδικασίες συνεχίζονται.
Το Νέο έτος, και τα Φώτα, συνήθιζαν να κάνουν “ανεβατές” τηγανίτες, χρησιμοποιώντας μαγιά, αφού είχαν δικά τους υλικά από παραγωγή τους, όπως το αλεύρι, το λάδι, το μέλι, το σουσάμι.
Συμβόλιζε την γλυκιά αρχή της Νέας χρονιάς.